تأثیر طرح ژنریک بر توسعه توانمندی های فناوری

مقدمه: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، گام های بلندی در زمینه خودکفایی دارویی برداشته شد که یکی از مهم ترین آنها استقرار نظام نوین دارویی (طرح ژنریک) در کشور بود. اما این طرح نتوانست موقعیت تولید مواد اولیه دارویی، تولید داروهای گیاهی، تولید داروهای برند دار و تولید داروهای صعب العلاج را کسب کند. هدف این مطالعه بررسی 1- علت اجرای طرح ژنریک 2- بازتاب های اجرا و روند طرح ژنریک در صنعت دارو و3- مشکلات طرح ژنریک است.   روش کـار: این یک مطالعه پیمایشی و شامل مطالعه اسناد و مدارک، مصاحبه و استفاده از پرسش نامه می باشد. جامعه آماری مجموعاً30 شرکت بود که از این تعداد، 17 شرکت به پرسش نامه ها پاسخ دادند. آمارها به صورت توصیفی بیان شدند و با توجه به داده های توصیفی از نرم افزار excel و spss استفاده گردید.   یافته ها: این طرح از طرح هایی بوده که توانسته در موقعیت های حساس، به رفع نیاز در تولید داروهای ضروری و اساسی با قیمت کم بپردازد و همچنین سبب به وجود آمدن برخی زیرساخت ها نظیر مهارت نیروی انسانی و متخصص در امر فرمولاسیون، تا حدودی بهینه سازی مدیریت و ایجاد خطوط تولید جدید دارو شود. اما همزمان به دلیل سیاست های حمایتی یارانه ای و بینش های درون گرایانه توسعه ای و همچنین عدم ارتباط مؤثر با مراکز تحقیقاتی داخلی و خارجی، این طرح تا دهه 80 در سطح تولید داروهای ژنریک متوقف ماند. این توقف سبب شد تا صنعت داروسازی به فکر طرح های نوآوری و سیستم های تحقیق و توسعه r&d; نباشد و بدنه صنعت داروسازی بی تحرک باقی ماند و بنابراین صنعت دارو نتوانست از دانشگاه برای توانمندی تحقیق و توسعه سود برد. طرح های داروهای تحت لیسانس نیز به دلیل عدم وجود زیر ساخت های مناسب نتوانست موقعیتی را در کسب توانمندی های r&d; در صنعت دارو کسب کند.   نتیجه گیری:  اجرای طرح ژنریک در کشور، به موقع شروع شد و توانست در موقعیت های حساس به رفع نیاز در تولید داروهای ضروری و اساسی با قیمت کم بپردازد و همچنین سبب به وجود آمدن برخی زیرساخت ها شود. اما همزمان به دلیل سیاست های حمایتی تا مدت ها در سطح تولید داروهای ژنریک متوقف ماند. این روند سبب شد تا صنعت داروسازی به فکر طرح های نوآوری و سیستم های تحقیق و توسعه نباشد و عملاً بدنه صنعت داروسازی بی تحرک باقی بماند.